Zamek Kliczków
Zwiedzanie

Zamki na Dolnym Śląsku

Dolnośląskie zamki to jeden z najważniejszych zabytków regionu, stanowiące jednocześnie wielka atrakcje dla turystów. Znajdziemy tu relikty i ruiny starych, średniowiecznych zamków, zamki odbudowane z niszczeń wojennych i przebudowane w stylu renesansowym a także zamki przebudowane na siedziby rodowe, ale jeszcze nie klasyfikowane jako pałace (więcej o dolnośląskich zamkach – https://discover.pl/zamki-dolnego-slaska/).

Jednym z piękniejszych zamków jest zamek Książ w Wałbrzychu, który w pierwotnej postaci zbudowali książęta świdnicko-jaworscy w XIII wieku, którzy w XIV wieku uczynili z zamku jedną ze swoich siedzib. Po wygaśnięciu linii książęcej, od końca XIV wieku zamek wielokrotnie zmieniał właściciela. Od 1509 roku zamek i przyległe majątki należą do rodziny Hoberg, która od 1714 roku zmieniła nazwisko na Hochberg. Od połowy XVI wieku Hobergowie systematycznie rozbudowywali zamek, a ostatnia przebudowa miała miejsce już w XX wieku. Po wojnie trzydziestoletniej systematycznie rozbierano umocnienia, przekształcając zamek w siedzibę rodową. W czasie II wojny światowej zamek przystosowywano na kwaterę Hitlera, a w podziemiach urządzono magazyny, schron oraz prawdopodobnie fabrykę sprzętu wojskowego.

Jeśli chodzi o zamki przebudowane stylu renesansowym na rezydencje, to ciekawym przykładem może być zamek w Oleśnicy, zbudowany w końcu XIII wieku jako siedziba książąt oleśnickich. Inny przykład to zamek książąt głogowskich przebudowany w stylu barokowym albo zamek w Brzegu przebudowany na renesansowy w połowie XVI wieku. Wzorem do przebudowy zamku w Brzegu był zamek królewski na Wawelu. Renesansowe przebudowy zamków wiązały się często ze zmianą charakteru urządzeń obronnych, głównie chodziło o możliwość obrony z użyciem broni strzeleckiej i armat. Późniejsze przebudowy barokowe wychodziły z przekonania o nikłej wartości militarnej zamków, co skutkowało ich przebudową na rezydencje.

Stosunkowo dużo jest na Dolnym Śląsku ruin zamków średniowiecznych, które w czasie dawnych wojen, głównie wojny trzydziestoletniej, albo pożaru, zostały zniszczone w tak dużym stopniu, że nie opłaciło się ich odbudowywać. Bardzo ciekawe ruiny to zamek Chojnik w Jelenie Górze oraz zamek Bolczów, lezący w Rudawach Janowickich (Rudawy janowickie to nie tylko zamki – https://discover.pl/co-warto-zobaczyc-w-rudawach-janowickich/). Zamek Bolczów był zbudowany w drugiej połowie XIV wieku przez jednego z dworzan Bolka II Małego, a później wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, przebudowywany i rozbudowywany aż do zniszczenia przez szwedów w czasie wojny trzydziestoletniej. Szwedzi opuszczając zamek podpalili go, a zniszczenia były na tyle duże, że zamku nie opłacało się odbudowywać. Dopiero w XIX wieku uporządkowano ruiny i przystosowano do turystyki budując schronisko i gospodę. Schronisko działała jeszcze jakiś czas po II wojnie światowej. Charakterystyczne dla średniowiecznych zamków jest wykorzystanie miejscowego budulca, czyli kamieni do budowy murów i budynków zamkowych. Kamieni nie brakował na Dolnym Śląsku, a do budowli brano te z okolicy, żeby nie trzeba było daleko wozić. Na zamku Bolczów wykorzystano wielkie skały jako fragmenty ścian. W późniejszym okresie do budowy używano cegły, jak w innych regionach.